Psychoterapia rodzinna
Psychoterapia rodzinna prowadzona w naszym Ośrodku w Krakowie jest skutecznym podejściem pracy terapeutycznej, opierającym się na założeniu, że rodzinne wzorce relacji, a zatem więź, jaka łączy domowników wpływa na ich zachowanie, sposób myślenia i przeżywanie emocjonalne sytuacji, zarówno w domu, jak i poza nim.
Wspomniane wzorce rodzinne bywają nieuświadomione, związane z międzypokoleniowym, jawnym bądź ukrytym, przekazem. Wiążą się z historią rodzinnych wydarzeń, sposobem ich rozumienia i mówienia o nich. W relacji z dzieckiem czy nastolatkiem owe wzorce w niezamierzony sposób mogą nasilać wzajemną frustrację i narastający dystans i niejednokrotnie są związane z zaburzeniami komunikacji w formie wzajemnych roszczeń i oczekiwań, których spełnienie przekracza możliwości dziecka lub dorosłego. Terapia rodzinna zakłada więc wspólną pracę terapeuty – psychologa oraz członków rodziny – nad pokonaniem trudności, zazwyczaj wyrażanych przez dziecko.
Zatem, podjęcie terapii rodzinnej staje się coraz częstszym zaleceniem specjalistów psychiatrii i psychoterapii dzieci i młodzieży. Wielokrotnie jednak może wydawać się niejasne, gdy rodzic zwracając się z prośbą o oddziaływania diagnostyczne i interwencyjne dla swojego dziecka, zostaje zaproszony do wspólnych wysiłków w formie terapii rodzin. Niejasność opiekunów, co do własnej odpowiedzialności za wystąpienie objawu i możliwości korekcyjnych oddziaływań, wiążę się z poczuciem winy, obawą i jednocześnie nadzieją, że zaangażowanie wszystkich członków rodziny przyniesie pozytywną zmianę zarówno dla pacjenta, jak i całego systemu.
Psychoterapia rodzinna i jej rola w leczeniu zaburzeń
Jak wskazują badania, terapia rodzinna jest skutecznym oddziaływaniem w leczeniu zaburzeń odżywiania (anoreksja, bulimia, ortoreksja), zaburzeń lękowych, zaburzeń nastroju (depresja, przedłużająca się żałoba) oraz innych trudności wiążących się z pogorszeniem relacji rodzinnych; rozluźnieniem więzi czy narastającym, wzajemnym brakiem porozumienia między rodzicem a dojrzewającym nastolatkiem. Wspomniane relacje mogą wymagać wsparcia, również w sytuacji bolesnych utrat, nadużyć czy doświadczeń braku poczucia bezpieczeństwa.
Rodzina u psychoterapeuty
Terapia z udziałem dzieci i rodziców, dzięki szczerej rozmowie, pozwala wspólnie analizować znaczenie objawów, ich źródło oraz kontekst życia rodziny z wielu perspektyw. Powstrzymuje od wzajemnego obwiniania się i oskarżania na rzecz korzystania ze wsparcia, jakim jest rodzina. Jest przestrzenią do dzielenia się i tworzenia pozytywnych strategii radzenia sobie. Pozwala na wdrożenie zmiany, która w sposób znaczący ma skierować rodzinę na rozwiązanie konfliktu i uruchomienie zasobów odpowiedzialnych za aktywację procesu zdrowienia. Nie kiedy w procesie zdrowienia rodziny może przeszkadzać zaburzenie psychiczne jednego członka rodziny. Wtedy jest potrzeba konsultacja z lekarzem psychiatrą lub psychiatrą dziecięcym.
Na czym polega psychoterapia rodzinna?
Terapia rodziny pomaga rozbudować sposób wspólnego komunikowania się, ucząc rozmawiania o pojawiających się trudnościach, tak, by wzmacniać poczucie bezpieczeństwa i chęć sięgania po adaptacyjne rozwiązania. Jest uzupełnieniem dla indywidualnego procesu terapeutycznego dziecka, pozwalając na wprowadzanie równoległych zmian w sposobie przeżywania i nadawania znaczeń z udziałem dorosłych. Przez specjalistów jest uznawana za przestrzeń do budowania porozumienia poprzez wnoszenie do rozmowy istotnych tematów, które z perspektywy jednostki mogą wydawać się zbyt trudne. Sprzyja wspólnemu rozumieniu kryzysowej sytuacji i wyrażeniu emocji w konstruktywny sposób. Pozwala budować wzajemne zaufanie i umacniać rodzinną bliskość.
Bibliografia dot. Problemu terapii rodziny
Carr, A., (2008). The effectiveness of family therapy and systemic interventions for child-focus problems.
Journal of Family Therapy. 31. 3 – 45.
de Barbaro, B., (2006). Dzieje terapeuty rodzinnego, „Znak” 2002, nr 2, Goldenberg, H, Goldenberg, I., (2006). Terapia rodzin. Kraków: Wydawnictwo UJ.
Józefik, B., (2014). Terapia rodzin nastolatków — dylematy, kontrowersje. Psychoterapia 3 (170), s. 35 – 45.