Zaburzenia lękowe (nerwicowe) należą do jednych z popularniejszych zaburzeń psychicznych, z którymi zmaga się wiele osób na całym świecie. Wpływają one w niekorzystny sposób na jakość życia i utrudniają wykonywanie codziennych czynności. Do podstawowych objawów można zaliczyć, m.in. nasilający się stres, niepokój, występowanie przewlekłego napięcia. Obecnie, coraz częściej w leczeniu różnych zaburzeń na tle psychicznym, stosuje się terapie, które stanowią świetne uzupełnienie psychoterapii czy farmakoterapii. Jedną z nich jest technika mindfulness, czyli forma medytacji. Jak pomaga ona osobom z zaburzeniami lękowymi odzyskać równowagę? Odpowiadamy w poniższym artykule.
Czym jest mindfulness i na czym polega jego praktyka?
Mindfulness to forma treningu umysłu, która polega na świadomym kierowaniu uwagi na chwilę obecną. Istotnym elementem tej praktyki jest akceptacja bieżących doświadczeń, bez oceniania ich jako dobrych lub złych. Dzięki treningowi mindfulness pacjent jest w stanie lepiej zrozumieć własne emocje, myśli i odczucia fizyczne. W trakcie medytacji ważne są ćwiczenia oddechowe, które ułatwiają relaksację oraz sprzyjają skupieniu i większej samoświadomości.
Regularne ćwiczenia pomagają osobom z zaburzeniami lękowymi wyciszyć nadmiernie aktywny umysł i lepiej radzić sobie ze stresem. Uważność wspiera również zdolność do obserwacji własnych myśli, dzięki temu pacjent może zauważyć, w jaki sposób wpływają one na jego emocje. Osoby z zaburzeniami lękowymi, które praktykują mindfulness, uczą się reagować na różne sytuacje, wywołujące stres czy napięcie, w sposób bardziej przemyślany.
Programy mindfulness
Pacjenci mogą skorzystać z programów mindfulness. Poniżej omawiamy dwa najważniejsze.
- MBSR (Mindfulness-Based Stress Reduction) – opracowany przez Jona Kabat-Zinna. W programie znajdują się regularne sesje medytacyjne, ćwiczenia oddechowe oraz nauka uważności. Program MBSR jest szczególnie pomocny w terapii zaburzeń lękowych oraz depresyjnych.
- MBCT (Mindfulness-Based Cognitive Therapy) – jest to forma terapii stworzona przez Zindela Segala, Marka Williamsa i Johna Teasdale’a, która łączy techniki mindfulness z podejściem terapii poznawczo-behawioralnej. Program został opracowany z myślą o zapobieganiu nawrotom depresji, zwłaszcza u osób, które miały epizody depresyjne w przeszłości. MBCT pomaga uczestnikom zrozumieć i zmieniać myślenie. Uczestnicy programu uczą się, jak rozpoznawać negatywne schematy myślowe i rozwijać zdolność do akceptowania swoich doświadczeń, bez ulegania automatycznym reakcjom.
Praktyczne zastosowanie mindfulness
Jedną z praktyk mindfulness jest tzw. skanowanie ciała (body scan). Pacjent w trakcie medytacji zauważa dolegliwości, takie jak napięcie mięśni, bóle stawów, itp. Skanowanie ciała polega na uważnym przechodzeniu przez poszczególne części ciała i obserwowaniu odczuć bez ich oceniania. Ta technika pomaga zidentyfikować napięcia oraz uczy, jak rozluźniać mięśnie.
W trakcie mindfulness stosuje się także ćwiczenia oddechowe. Są to proste techniki, które można wykorzystać w praktycznie każdej sytuacji stresowej, np. podczas jazdy autobusem, spaceru, itp. Dzięki ćwiczeniom oddechowym świetnie można radzić sobie ze stresem.
Podsumowanie
Mindfulness to forma medytacji, która koncentruje się na uważności oraz nauce bycia “tu i teraz”. Pacjent zauważa swoje myśli, jednak nie nadaje im wartości. W terapii tej stosuje się, m.in. ćwiczenia oddechowe, które pozwalają uregulować oddech i lepiej radzić sobie ze stresem. Inną praktyką jest skanowanie ciała, w trakcie którego pacjent uczy się, jak rozluźniać swoje napięte mięśni. Dzięki medytacji mindfulness pacjent jest w stanie o wiele lepiej radzić sobie z zaburzeniami lękowymi, ze stresem oraz napięciem.