Psycholog z Krakowa o wpływ epidemii na naszą psychikę.
Pisząc o wpływie epidemii na naszą psychikę mam na myśli nie tylko samą sytuację zagrożenia koronawirusem czy też wciąż rosnącej liczby zachorowań w Krakowie, ale też szereg innych skutków społeczny i gospodarczych, które oddziałują obecnie na nas wszystkich. Mówię tu m.in. o izolacji społecznej, zamkniętych szkołach, licznych ograniczeniach w korzystaniu z codziennego życia oraz pogarszającej się sytuacji ekonomicznej wielu osób. Większość z nas prawdopodobnie nigdy nie doświadczała w życiu aż tylu czynników stresujących jednocześnie. W poniższym tekście przedstawię skutki, jakie obecna sytuacja może wywrzeć na nasze codzienne samopoczucie oraz sposoby radzenia z lękiem i napięciem, które się w nas pojawia.
Zapewne dla niektórych czas epidemii może być okazją do zatrzymania się, refleksji czy też nadrobienia zaległości książkowych, jednak często jest okresem wzmożonego stresu i zmian życiowych. Pisząc o negatywnych emocjach, które mogą się w nas pojawiać mam na myśli to, by uświadomić sobie ich istnienie, dać prawo do ich przeżywania i dzielenia się nimi z innymi. Stres związany z epidemią dotyczy aktualnie wszystkich, więc nikt nie jest odosobniony w jego przeżywaniu.
Lęk o bliskich
Każdy z nas w większym lub mniejszym stopniu obawia się o zdrowie własne i osób nam bliskich i nawet, jeśli staramy się o tym nie myśleć, czujemy stres z tym związany. Media dostarczają nam wieści o kolejnych zachorowaniach nie tylko w Krakowie ale tez w całej Polsce. Internet oferuje wiele informacji dotyczących tego jak możemy się zarazić i jak powinniśmy się chronić, a wiele z nich pozostaje we wzajemnej sprzeczności ze sobą. Trudno więc dziwić się naszej dezorientacji. Mimo prób prognozowania, ile może potrwać epidemia i kiedy się skończy, pozostajemy w sytuacji niewiedzy i niepewności, które wpływają na nasze codzienne funkcjonowanie. Zaplanowana struktura codzienności, którą do tej pory stworzyliśmy zachwiała się i wymaga reorganizacji.
Izolacja społeczna
Kwestia izolacji społecznej także dotyka nas wszystkich, na różne sposoby, zależnie od aktualnej sytuacji życiowej. Rodziny przebywają ze sobą w większym wymiarze czasu niż dotychczas. Jedni ucieszą się z możliwości bycia razem, a dla innych będzie to czas narastających konfliktów, napięć. W niektórych rodzinach wystąpi nasilenie używania substancji psychoaktywnych czy agresji. Dotychczasowe sposoby radzenia sobie takie jak unikanie kontaktu z domownikami, są teraz znacznie mniej dostępne. Do tego dochodzi realizacja obowiązku szkolnego w domowych warunkach, często przy jednoczesnej pracy online co najmniej jednego z rodziców. Osoby mieszkające w pojedynkę mogą borykać się z poczuciem samotności, smutku, lęku.
Pomniejszony dochód lub utrata pracy powodują realny lęk o byt i obniżone poczucie bezpieczeństwa. U osób, które były żywicielami rodziny to tym bardziej silny stres, który może godzić w poczucie sprawstwa, własnej wartości i powodować niepotrzebne szukanie winy w sobie. Osoby, które rozładowywały napięcie poprzez uprawianie sportu czy inne hobby teraz są tych możliwości pozbawione i zmuszone do poszukiwania innych.
Ponieważ na wiele z tych czynników nie mamy wpływu, tym bardziej możemy czuć się bezsilni i zrezygnowani. Naturalną reakcją na ograniczenie przemieszczania się, spotykania z innymi może być nie tylko smutek, ale też złość czy nawet wściekłość, z która trzeba sobie poradzić. Wielość czynników stresogennych wpływających na nas obecnie- obciąża, dlatego warto poszukiwać nowych sposobów radzenia sobie z napięciem oraz sięgać po pomoc bliskich bądź po wsparcie psychologa online i psychiatry i psychiatry dziecięcego.
Jak więc zadbać o pozytywne samopoczucie w czasie kwarantanny?
informacje o koronawirusie i obecnej sytuacji czytaj tylko z rzetelnych źródeł, które mają naukowe poparcie i w optymalnej ilości, aby nie wzmagać dodatkowo negatywnych myśli
i lęku;pozwól sobie na odczuwanie pojawiających się emocji, masz prawo się bać, złościć, czuć bezsilność i wiele innych; samo przeżycie i wyrażenie uczuć zmniejszy ich intensywność;porozmawiaj na temat swoich obaw z kimś, kto może dać Ci wsparcie, uspokoić, podzielić się własnymi sposobami radzenia sobie;poszukaj nowych form rozładowywania napięcia emocjonalnego, możliwych do realizacji w obecnej sytuacji (ćwiczenia fizyczne, które możesz realizować w domu, obejrzenie komedii, muzyka, relaksacje, ugotuj ulubione danie);zadbaj o kontakty z innymi (np. przez rozmowy online), każdy człowiek potrzebuje widzieć innych ludzi i być widzianym, dawać i przyjmować; dziś możliwe są wirtualne formy wymiany międzyludzkiej; mów o swoich potrzebach domownikom, jeśli potrzebujesz czasu dla siebie, rozmowy, przestrzeni na pracę lub czegoś innego, co może Ci pomóc- uzgodnij z nimi jak możecie o to wspólnie zadbać;po tym jak pozwolisz sobie na złość z powodu ograniczeń, skup się na korzyściach, jakie możesz mieć z obecnej sytuacji (chwila na zatrzymanie, refleksję, nadrobienie zaległości filmowych, oszczędność czasu i inne);okaż sobie wyrozumiałość, nie wymagaj bycia idealnym pracownikiem, matką, żoną, uczniem- to jest czas troski o siebie, a nie zdobywania kolejnych tytułów; sam fakt, że organizujesz sobie rzeczywistość na nowo zasługuje na pochwałę. Może się jednak zdarzyć, że przeżywasz sytuację mocniej niż inni. Być może trudno Ci odpędzić negatywne myśli i czarne wizje, które mnożą się w Twojej głowie. Jeśli wcześniej zdarzały Ci się stany depresyjne lub lękowe, teraz mogą się one nasilić, ponieważ jeden czynnik stresogenny wzmacnia pozostałe. Sytuacja epidemii aktywuje nasze stałe lęki, wydobywa na wierzch te uśpione. Niektórzy mogą doświadczać silnego poczucia zagrożenia, bezsensu, apatii, a nawet myśli samobójczych, z którymi trudno poradzić sobie tylko dzięki wsparciu przyjaciół. Warto wtedy skorzystać z pomocy specjalisty. Wiele placówek w Krakowie oferuje pomoc online w postaci wsparcia psychologicznego bądź psychoterapii. Możliwość wyrażenia, nazwania emocji i zrozumienia ich pomaga odzyskać nad nimi kontrolę. Jeśli potrzebujesz wsparcia farmaceutycznego, by obniżyć poziom lęku czy zaradzić stanom depresyjnym możesz skorzystać z konsultacji psychiatrycznej online w naszym ośrodku . Ważne, abyś nie zostawał z problemem sam możesz się zwrócić o pomoc do naszego zespołu psychologów i psychoterapeutów pracujących w formie online.
Barbara Matla -psycholog, psychoterapeuta.
Pracuje w nurcie psychodynamicznym i systemowym. Prowadzi psychoterapię indywidualną i terapię par .