Psycholog i psychiatra o leczeniu traumy.
Psychologowie i lekarze psychiatrzy uważają, że większość ludzi z czasem potrafi poradzić sobie z uczuciem niepokoju towarzyszącym traumatycznemu doświadczeniu. Objawy często ustępują naturalnie, choć tempo tego procesu może się różnić – dla jednych kilka dni, dla innych tygodni, a jeszcze inni mogą potrzebować kilku miesięcy. Dwa kluczowe elementy sprzyjające zdrowieniu po traumie to budowanie poczucia bezpieczeństwa oraz zapewnienie wsparcia otoczenia.
Dodatkowo, czynniki związane ze stylem życia mogą wpływać korzystnie na proces wyzdrowienia. Zdrowa dieta, regularna aktywność fizyczna, unikanie substancji psychoaktywnych, odpowiednia ilość snu, regularny kontakt z bliskimi oraz troska o własne potrzeby fizyczne i psychiczne mogą pomóc w łagodzeniu objawów traumy. Również rozmowa na temat doświadczenia, zwłaszcza dzielenie się uczuciami z innymi, którzy przeżyli podobne sytuacje, może być pomocna.
Często po katastrofach czy innych traumatycznych wydarzeniach istnieje chęć udzielenia pomocy ludziom w radzeniu sobie z cierpieniem i zapobieganiu przyszłym problemom psychicznym. Jednak badania wskazują, że bezpośrednie odprawy psychologiczne, które zachęcają jednostki do ponownego przeżywania traumatycznego doświadczenia, mogą być nieskuteczne lub nawet szkodliwe. Mogą zwiększać ryzyko depresji i zespołu stresu pourazowego (PTSD) i nie są uważane za odpowiednią interwencję w zakresie zdrowia psychicznego tuż po traumie.
W związku z tym, skupienie się na budowaniu naturalnych mechanizmów obronnych jednostki oraz wsparciu społecznym stanowi kluczowy element procesu leczenia traumy. Odpowiednia opieka i zrozumienie otoczenia oraz umiejętność jednostki radzenia sobie z trudnościami mogą odegrać kluczową rolę w powrocie do równowagi po traumatycznym doświadczeniu.
Kiedy warto szukać pomocy u psychiatry i psychologa.
Warto zwrócić się o profesjonalną pomoc po traumie do psycholog lub lekarza psychiatry w sytuacjach, gdy:
- Objawy nie ustępują po miesiącu: Jeśli objawy traumy utrzymują się dłużej niż miesiąc, a jednostka nadal odczuwa trudności w codziennym funkcjonowaniu, warto rozważyć skonsultowanie się z profesjonalistą.
- Nasilone objawy utrudniają funkcjonowanie: Gdy objawy traumy stają się bardzo intensywne i znacząco utrudniają normalne życie, w tym przypadku profesjonalna pomoc może być niezbędna.
- Osoba doświadcza trudności emocjonalnych: Jeżeli jednostka ma trudności w radzeniu sobie z emocjami, doświadcza silnego niepokoju, złości, smutku czy innych trudnych uczuć, psychoterapia może być pomocna w procesie radzenia sobie.
- Brak samodzielnej poprawy: Gdy osoba nie dostrzega poprawy swojego stanu psychicznego pomimo prób samodzielnego radzenia sobie, warto rozważyć skorzystanie z profesjonalnej pomocy.
Psychoterapia psychodynamiczna może być skuteczną formą interwencji po traumie, pomagając jednostce w budowaniu odporności, rozwijaniu umiejętności radzenia sobie i przetwarzaniu trudnych emocji. Terapie ekspozycyjne i ponownej oceny poznawczej są uważane za skuteczne metody leczenia traumy i zespołu stresu pourazowego.
Wsparcie od bliskich odgrywa także istotną rolę w procesie zdrowienia po traumie. Spędzanie czasu z osobą doświadczającą traumy, słuchanie jej, akceptacja jej uczuć, zachęcanie do pozytywnych zajęć, oraz kontynuowanie kontaktu mogą stanowić cenny wkład w proces zdrowienia.
Jednak istnieją również pewne rzeczy, których unikać w trakcie wsparcia osoby po traumie. Nie należy zmuszać do rozmowy, unikać natrętnych pytań, osądzania czy narzucania swojego zdania. Ważne jest zachowanie empatii, akceptacji i gotowości do wsparcia w zrozumieniu bez nacisków i presji.
Kontrowersje wokół traumy – mity
Kontrowersje wokół tematu traumy obejmują różne mitów i błędne przekonania, które mogą utrudniać zrozumienie oraz świadczenie odpowiedniej pomocy. Kilka z tych mitów to:
- Mylenie trudności z traumatycznym doświadczeniem: Popularnym mitotwórczym założeniem jest przekonanie, że każde dzieciństwo jest traumatyczne. Taka perspektywa może prowadzić do mylenia zwykłych trudności czy cierpienia z prawdziwą traumą. To błędne spojrzenie nie tylko utrudnia zrozumienie prawdziwej natury traumy, ale także może wprowadzać jednostki w zakłopotanie co do własnych doświadczeń w okresie dorastania.
- Przekonanie, że trauma zniszczy życie na zawsze: ten mit sugeruje, że doświadczenie traumy nieuchronnie prowadzi do zniszczenia życia na stałe. Osoby doświadczające traumy, które identyfikują się jako ofiary, mogą być bardziej skłonne do oczekiwania negatywnych zdarzeń i dostrzegania lekceważenia tam, gdzie go nie ma. To przekonanie może przyczynić się do tworzenia kultury bycia ofiarą, co może ograniczać rozwój jednostki.
- Wierzenie, że otwarte rozmawianie o traumatycznych doświadczeniach jest zawsze korzystne: Wspólne przekonanie sugeruje, że otwarte rozmawianie o negatywnych emocjach i traumie prowadzi do uzdrowienia. Jednakże, w przypadku poważnych traum na dużą skalę, takich jak wojny czy katastrofy, badania sugerują, że przywracanie bolesnych wspomnień może być niebezpieczne. Metody leczenia, takie jak odprawa psychologiczna, powinny być stosowane z ostrożnością i dostosowane indywidualnie do każdego przypadku.
Podsumowanie:
Warto podkreślić, że każde doświadczenie traumy jest unikalne, a podejście do wsparcia i leczenia powinno uwzględniać indywidualne potrzeby danej osoby. Unikanie powszechnych mitów i zrozumienie złożoności traumy stanowi klucz do zapewnienia właściwej pomocy. Którą możecie uzyskać w naszym Małopolskim Ośrodku Psychoterapii SYNAPSA w Krakowie gdzie znajdziecie doświadczony zespół psychologów, psychoterapeutów, psychologów dziecięcych, psychiatrów i psychiatrów dziecięcych i seksuologów.
Opracował: Piotr Wereszczyński psycholog psychodynamiczny, prowadzi psychoterapie indywidualną z osobami dorosłymi.