Wiele osób, w sposób nieświadomy, zmaga się z obciążeniami emocjonalnymi, które nie wynikają bezpośrednio z ich doświadczeń, lecz są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wzorce zachowań, przekonania, nieuświadomione lęki czy napięcia, mogą odciskać swoje piętno na relacjach w rodzinie. W tym artykule przyjrzymy się bliżej pojęciu traumy pokoleniowej oraz jej wpływie na relacje rodzinne. Odpowiemy także na pytanie, czy można sobie z nią w jakiś sposób poradzić? Zapraszamy.
Czym jest trauma pokoleniowa?
Trauma pokoleniowa, inaczej trauma transgeneracyjna, to zjawisko, w którym skutki trudnych doświadczeń jednej generacji, oddziałują na kolejne pokolenia. Choć konkretne wydarzenia, które były źródłem traumy, nie zawsze są bezpośrednio przeżywane przez młodszych członków rodziny, to jednak odczuwają oni ich emocjonalne i psychiczne konsekwencje. Koncepcepcja traumy pokoleniowej pojawiła się wraz z przeprowadzaniem badań nad Holokaustem. Zaobserwowano, że dzieci i wnuki ocalałych, często doświadczały traumy, mimo że nie miały bezpośredniego kontaktu z wydarzeniami Holocaustu. Wzorce wychowawcze, sposób reagowania na trudne sytuacje czy pewne wartości i przekonania, jakie przekazują rodzice, mogą być głęboko zakorzenione w doświadczeniach traumy przodków. Trauma pokoleniowa jest też często potęgowana w rodzinie poprzez milczenie lub brak rozmów o traumatycznych wydarzeniach. Tego typu nieprzepracowane procesy emocjonalne często powracają w różnych formach – od nieuświadomionych lęków i konfliktów aż po trudności w budowaniu bliskich relacji.
Jak trauma pokoleniowa wpływa na relacje rodzinne?
Trauma pokoleniowa ma istotny wpływ na relacje rodzinne, gdyż często oddziałuje na to, w jaki sposób poszczególni członkowie rodziny wchodzą w interakcje, budują więzi i rozwiązują konflikty. Członkowie rodzin obarczonych traumą pokoleniową mogą:
- odczuwać trudność w nawiązaniu wzajemnych relacji,
- reagować na różne konflikty w sposób bierny lub zbyt agresywny,
- przejawiać skłonności do powtarzania negatywnych wzorców, które obserwowali u swoich przodków.
Trauma pokoleniowa musi zostać zatem przepracowana, aby nie została przekazana kolejnym pokoleniom.
Jak radzić sobie z traumą transgeneracyjną?
Najważniejszym krokiem w poradzeniu sobie z traumą transgeneracyjną jest uświadomienie sobie, że jest ona obecna Twoim życiu rodzinnym. Warto skorzystać z konsultacji z naszym psychologiem. Praca nad sobą wymaga odwagi i gotowości do zmierzenia się z trudnymi uczuciami. Psychoterapia indywidualna stanowi skuteczne narzędzie w przepracowywaniu traumy pokoleniowej. W ramach niej można skorzystać z różnych metod terapeutycznych, które są dostosowywane do indywidualnych potrzeb pacjenta. W naszym ośrodku proponujemy pacjentom m.in.
- terapię poznawczo-behawioralną – pomaga zidentyfikować i zmienić negatywne wzorce myślenia oraz nawyki,
- terapię psychodynamiczną – jej celem jest uświadomienie sobie ukrytych motywów i emocji wynikających z przeszłości,
- terapię systemową – analizuje relacje rodzinne i ich wpływ na jednostkę.
Każda z tych metod pozwala pacjentowi spojrzeć w inny sposób na własne doświadczenia oraz umożliwia stopniowe przepracowanie emocji. Dzięki nauce nowych, zdrowych reakcji na różne sytuacje, pacjenci są w stanie budować swoje życie rodzinne w oparciu o nowe wzorce, wolne od ciężkich wydarzeń z przeszłości.
Podsumowanie
Trauma pokoleniowa jest rodzajem traumy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Jest często potęgowana przez milczenie, brak rozmów dotyczących trudnych wydarzeń czy chowanie niewyjaśnionej urazy. Aby skutecznie poradzić sobie z traumą, należy uświadomić sobie jej obecność we własnym życiu i wraz z psychoterapeutą, przepracować ją. Tylko poprzez zmianę myślenia i podejścia można uchronić kolejne pokolenie przed traumą transgeneracyjną.