Psycholog pytany: Czym jest neurotyzm?
Kiedyś neurotyzm uważano za zaburzenie funkcjonowania psychicznego. W XIX wieku dużo badań medycznych poświęcono nerwicy, jako chorobie sprawiające znaczne cierpienia. W latach 80-tych ubiegłego wieku Amerykańskie Towarzystwo Psychiatryczne usunęło neurotyzm ze swoich rekomendacji diagnostycznych.
Aktualnie neurotyzmem nazywa się cechę osobowości, występującą u wszystkich ludzi z różnym natężeniem. Osoby cechujące się słabo rozwiniętym neurotyzmem nie mają żadnych trudności w funkcjonowaniu, świetnie sobie radzą z emocjami i są dosyć odporne na stres. Natomiast osoby bardziej nacechowane neurotyzmem często borykają się z różnego rodzaju trudnościami:
-
Często się martwią, między innymi z powodów błahych;
-
Łatwo się rozpraszają;
-
Ulegają częstym zmianom nastroju;
-
Doświadczają silnego stresu; szybko się zasmucają i z dużym wysiłkiem wracają do stanu równowagi;
-
Nadmierna drażliwość.
Psycholog odpowiada: Dlaczego niektóre osoby są bardziej neurotyczne niż inne?
Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, natomiast wśród czynników związanych z bardziej natężonym neurotyzmem wyróżnia się:
-
Specyfika pracy mózgu
Niektóre badania wskazują na związek między natężeniem neurotyzmu a aktywnością kory przedczołowej w sytuacjach sprawiających dyskomfort. Osoby bardziej neurotyczne, w sytuacjach stresujących, charakteryzowały się mniejszym przepływem tlenu w obszarach kory odpowiedzialnej za wyższe funkcje poznawcze, między innymi za racjonalną analizę informacji. Aby potwierdzić wpływ pracy mózgu na neurotyzm niezbędne są kolejne badania. Natomiast przeprowadzone dotychczas badania sugerują, że neurotycy maja trudności z kontrolą swoich emocji właśnie z powodu niewystarczająco intensywnej pracy pewnych obszarów mózgu, angażowanych podczas obniżania trwogi.
-
Wydarzenie traumatyczne w dzieciństwie
Uważa się, że doświadczenie traumy w dzieciństwie lub na wczesnych etapach życia sprzyja rozwojowi neurotyzmu. Efekt ten maleje wraz ze wzrostem wieku, w którym tej traumy doświadczono. Często ludzie nie mogą sobie przypomnieć wydarzeń traumatycznych, niemniej jednak ciągle borykają się ze skutkami tej traumy, która dalej tkwi w nieświadomej strefie psychiki. Kiedy neurotyzm nie pozwala na normalne funkcjonowanie, a przyczyny neurotyzmu nie są oczywiste, warto udać się na terapie psychodynamiczną w Krakowie. Dobry psychoterapeuta dysponuje różnymi narzędziami, za pomocą których potrafi przypomnieć osobie cierpiącej treści wyparte ze świadomości.
Jakie zagrożenia wynikają z nadmiernego neurotyzmu?
Prawdą jest, iż neurotyzm ma swoje pozytywne strony. Osoby neurotyczne często osiągają sukcesy zawodowe, materialne czy osobiste. Ich skłonność do analizowania, samokrytyki napędza do działania. Osoby neurotyczne są bardziej przezorne, ponieważ ciągle przywołują do świadomości treści o potencjalnym niebezpieczeństwie.
Jednocześnie bardzo natężony neurotyzm nie pozwala na aktywne radzenie sobie z negatywnymi emocjami. Osoba neurotyczna jest narażona na rozwój depresji depresji klinicznej i innych zaburzeń psychicznych, ponieważ skłonna jest do dłuższych epizodów stresu i niepokoju.
Neurotycy również często spotykają się z trudnościami związanymi z nawiązywaniem kontaktów społecznych. Tacy ludzie ciągle krytykują siebie i innych, narzekają i wyrażają swoje niezadowolenie, co sprawia, iż rzadko kontakt z nimi sprawia przyjemność. Często neurotycy są postrzegane jako osoby agresywne, gdyż reagują na sytuacje nieprzyjemne nieadekwatnie do okoliczności. Nieprzewidywalności ich reakcji wiąże się z brakiem zaufania osób otaczających.
Rodzic-neurotyk może ogarniać swoje dziecko nadmierną troską. Liczne badania wykazują, że nadopiekuńczość nierzadko skutkuje trudnościami dziecka z radzeniem sobie ze stresem, brakiem umiejętności rozwiązywania problemów życiowych, a nawet rozwojem uzależnień.
Jakie kroki warto podjąć?
Mimo iż neurotyzmu nie da się pozbyć całkowicie, psycholodzy uważają, że można się nauczyć go kontrolować. Przede wszystkim warto pracować nad interpretacją wydarzeń, modyfikacją ich subiektywnej wartości oraz nauczyć się technik kontroli stresu – głównego wroga neurotyków.
Wsparcie psychoterapeuty psychodynamicznego na wczesnych etapach walki z neurotyzmem może być niezbędne. Osoba neurotyczna często potrzebuje wzmocnień z zewnątrz, biorąc jednocześnie odpowiedzialność za przemiany wewnętrzne na siebie. W takim przypadku jedynie wykwalifikowany i doświadczony specjalista potrafi znaleźć optymalne środki terapeutyczne, aby pomóc pacjentowi pozbyć się dolegliwości maksymalnie szybko i skutecznie.